Koah: Milyonları Etkileyen Gizli Tehlike

Kemal ERBEN,EĞİRDİR/(DHA) - 

19 KASIM DÜNYA KOAH GÜNÜ: “NEFESİN DARALIYORSA KOAH’I DÜŞÜN!”

Dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), erken tanı konulduğunda önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olarak önemini koruyor. Hava yollarında kalıcı daralma ve ilerleyici tıkanma ile seyreden hastalık; nefes darlığı, öksürük ve balgam gibi kronik şikâyetlerle kendini gösteriyor.

Uzmanlara göre KOAH, dünyada en sık görülen ölüm nedenleri arasında yer alırken, bu ölümlerin büyük kısmı düşük ve orta gelirli ülkelerde gerçekleşiyor. Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı’nın raporuna göre Türkiye’de yaklaşık 4 milyon KOAH hastası bulunduğu tahmin ediliyor. Hastaların büyük bölümü ise henüz tanı almamış durumda.

40 yaş üzerindekilere uyarı: “Nefes darlığınız varsa mutlaka kontrol edin!”

KOAH’ın en sık görülen yakınmaları nefes darlığı, kronik öksürük ve balgam olarak belirtiliyor. Uzmanlar, özellikle 40 yaş üstü, sigara veya diğer tütün ürünlerini kullanan bireylerin nefes darlığı ya da öksürük şikâyetlerini hafife almamaları gerektiğini vurguluyor. KOAH tanısı, sağlık kuruluşlarında yapılan basit bir nefes ölçüm testi (spirometre) ile kolayca konulabiliyor.

Hastalığın yaklaşık yüzde 80’inden sigara sorumlu tutulurken, elektronik sigara, nargile, pasif içicilik, hava kirliliği ve iş yerindeki kimyasal-toz maruziyetlerinin de önemli risk faktörleri olduğu belirtiliyor.

Erken tanı hayat kurtarıyor

KOAH’ın ilerlemesini yavaşlatan ve belirtileri hafifleten en önemli etken, erken tanı ile başlanan düzenli tedavi olarak gösteriliyor. Solunum yoluyla kullanılan inhaler ilaçlar, hastaların yaşam kalitesini artırırken, ileri evre hastalarda oksijen ve solunum cihazı tedavileri gerekebiliyor. Uzmanlar ayrıca KOAH hastalarının grip ve zatürre aşılarını yaptırmasının önemine dikkat çekiyor.

Bakanlık: “Risk faktörlerini ortadan kaldırmak önceliğimiz”

Sağlık Bakanlığı, KOAH’ın önlenmesi ve erken teşhisi için çeşitli programlar yürüttüğünü belirtti. “Türkiye Kronik Hava Yolu Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı” ile aile hekimlerine yönelik kılavuzlar hazırlanırken, KOAH izlem modülü de aile hekimlerinin kullanımına sunuldu.

Dünya ve Türkiye’de her yıl Kasım ayının üçüncü çarşamba günü kutlanan “Dünya KOAH Günü”, bu yıl “Nefesin Daralıyorsa KOAH’ı Düşün!” temasıyla farkındalık oluşturmayı amaçlıyor.

Uzmanlardan KOAH’ı önlemek için öneriler:

* Sigara ve diğer tütün ürünlerini kullanmayın.
* Soluduğunuz ortamın havasını temiz tutun.
* Düzenli ve dengeli beslenin.
* Hareketli olun, düzenli egzersiz yapın.
* Aşınızı ihmal etmeyin.
* İklim değişikliğine karşı duyarlı olun.
* Aile hekiminize düzenli kontrole gidin.
* İlaçlarınızı doktorunuzun önerdiği şekilde kullanın.

Nefesiniz daralıyorsa, kronik öksürüğünüz varsa geç kalmayın: KOAH’ı düşünün ve doktora başvurun.